De digitale uitwisseling van medische gegevens is vaak onmogelijk, dit is een risico voor patiënten. Elektronische patiëntendossiers communiceren niet met elkaar. Dit zorgt ervoor dat artsen niet snel genoeg bij de gegevens komen van andere ziekenhuizen, huisartsen of zelfs eigen afdelingen.

Jan Hazelzet, hoogleraar kwaliteit en uitkomsten van de zorg aan het Erasmus MC, is gespecialiseerd in dit onderwerp. Hij legt uit wat het probleem is: “Het zou geen ICT-probleem moeten zijn. Als je als patiënt bij een huisarts komt die vindt dat het probleem zodanig is dat een ziekenhuisarts dat zou moeten gaan bekijken of zelfs gaan behandelen, dan vindt er een verwijzing plaats. Die verwijzing betekent onder andere dat de huisarts de gegevens die hij heeft eigenlijk ook wil doorgeven. Zo kan de specialist in het ziekenhuis de behandeling overnemen.”

Nu is het zo dat er een elektronisch bericht wordt gestuurd naar de specialist in het ziekenhuis. Volgens Hazelzet voldoet dat nog omdat de gegevens aanwezig zijn, dus als er acuut iets moet gebeuren dan kan daar nog naar gehandeld worden. “Soms lukt dat zelfs niet, dan komt er iemand acuut in het ziekenhuis en dan zijn de gegevens van de patiënt bij het ziekenhuis niet bekend. Ze zouden dan eigenlijk in het systeem van de huisarts moeten kunnen kijken.”

Het probleem komt dagelijks voor. Duizenden keren per dag, volgens Hazelzet. In het minst erge geval is het alleen maar extra werk, in het ergste geval zorgt het voor een echt risico voor de patiënt. Dit kan voorkomen worden door een betere overdracht van gegevens.

Hazelzet zegt dat de mogelijke oplossing niet ver te zoeken is, maar het is niet de oplossing waar de meeste mensen aan denken. “Men vraagt zich af waarom niet alle zorgverleners, of het nou huisartsen of ziekenhuizen zijn, allemaal hetzelfde ICT-systeem hebben. Maar daar ligt in mijn ogen niet de oplossing. Elke organisatie heeft zijn eigen wensen omtrent een bepaald ICT-systeem. Het is beter om de gegevens waar we het over hebben te standaardiseren. Daar zijn we al tien jaar mee bezig en we hebben standaarden bedacht die je kan gebruiken om een setje van gegevens van de ene zorgverlener naar de andere zorgverlener over te brengen. Dit moet gebeuren op een manier die door de computer kan worden gelezen. Voor elk begrip in de medische wereld moet een code worden bedacht. Die codes zijn er al. De oplossing is dus niet ICT-systemen aan elkaar knopen of één systeem bedenken. De oplossing is gestandaardiseerde data. En die standaarden zijn niet nationaal maar internationaal.”

Waarom is het probleem na die tien jaar dan nog steeds niet opgelost. Hazelzet zegt: “Het duurde een tijdje voordat iedereen het erover eens was dat dit de weg te gaan was. Zover zijn we nu. Vervolgens moet het zo zijn dat die standaarden ook echt gebruikt gaan worden in ICT-systemen. Het derde is dat die ICT-systemen zelf moeten gaan veranderen. De systeembouwers moeten ervan overtuigd zijn dat dit ook de goede weg is.

Of je moet zeggen: het is een standaard, je moet. Dat laatste is iets wat nog net niet gebeurt. Eigenlijk zou de overheid moeten zeggen dat we nu lang genoeg hebben gesproken, dat dit de weg is om te gaan en dat vanaf, zeg 1 januari 2021 moet worden voldaan aan die standaarden. Als dat gebeurt dan gaan die IT-leveranciers meer in beweging komen dan ze nu doen. Nu worden er nog veel argumenten gewikt en gewogen, dat zijn allemaal zaken waar je uit moet komen, maar uiteindelijk moet je zeggen: nu gaan we het doen. Actie.”

Hazelzet denkt dat de oplossing die hij voor ogen heeft niet in strijd komt met de privacy van de patiënten. “Het privacy-gevoel is iets dat je op een goede manier kunt waarborgen. Het belang voor de gezondheid van een patiënt (soms zelfs levensbelang) zou moeten opwegen tegen privacy.” Patiënten zullen alsnog toestemming moeten geven voor de gegevensdeling.

Hier is heel lang over nagedacht en het gaat alleen maar goedkomen als er nu ook echt werk van wordt gemaakt. “Ontwikkeling is goed maar het mag sneller”, zegt Hazelzet.

—

Voor het eerst verschenen op YouNews3