Zoals zoveel andere sectoren heeft de kunstsector zwaar geleden onder de coronacrisis. Kunstenaar Bram Tackenberg en gitarist Ruud Verwijk hebben in deze donkere maanden ervoor gezorgd dat anderen alsnog van kunst kunnen genieten. Hoe de kunstsector er echt aan toe is en vooral wat wel nog kan, leggen ze hier uit.

Door Willemijn Gigase

In maart sloten door het hele land de deuren van musea, bioscopen, theaters, horecazaken en meer. Het land ging in een intelligente lockdown. Veel sectoren hebben het zwaar te verduren gehad. De kunstsector heeft op zijn eigen creatieve wijze moeten zien hoe hij staande kon blijven. Zonder interactie met het publiek dreigde het scenario dat artiesten niet meer hun werk konden uitvoeren. “Ik heb geprobeerd om projecten zo aan te passen dat ze coronaproof werden. Ik heb veel mensen gefotografeerd die sowieso al buiten kwamen, zoals maaltijdbezorgers. Ik heb ook geprobeerd om het thuisleven vast te leggen, juist omdat dat voor iedereen zo dichtbij kwam”, vertelt Tackenberg. De afgelopen maanden was het niet mogelijk om fysiek te gaan kijken bij musea en galeries. Toch zijn er mogelijkheden gekomen om kunst te bekijken.

Klik op onderstaande foto’s voor meer informatie over Bram Tackenberg en Ruud Verwijk.

Toen in Heerlen overal de deuren sloten moest de bioscoop Royal, die na vijf jaar leegstand in oktober 2019 weer de deuren opende, ook dicht. De kunstsector is gewend aan complexe uitdagingen en het oplossen van problemen. Toon Hezemans van Dobuyart, vertelt: “Toen de bioscopen gesloten werden en de anderhalvemetersamenleving een feit was, zagen wij de fantastische mogelijkheden die het monumentale Royal Theater te bieden had.” Het Royal Museum of Social Distancing is een initiatief van Dobuyart in samenwerking met Bram Tackenberg en het Royal Theater.

Ik heb geprobeerd om het thuisleven vast te leggen.

BRAM TACKENBERG

Klik op onderstaande foto’s voor meer informatie over het museum en de tentoonstelling ‘De Woonkamers’.

“Ik maak me wel zorgen om de toekomst van de kunstsector”, vertelt Verwijk, “Maar gelukkig zijn onze bandleden niet allemaal professionals. We zijn niet allemaal financieel afhankelijk van de muziek. Het gros heeft gelukkig gewoon een beroep naast de band, dus we hoeven onze hypotheken hier niet van te betalen, dat zou ook niet lukken.” Helaas geldt dit niet voor iedereen. Onderstaande grafiek laat zien dat meer dan drie kwart van alle gevraagden binnen de kunstsector zich sinds de crisis zorgen maakt om hun financiële situatie.

Voor de hele grafiek, zie: https://localfocuswidgets.net/5f3570c2bddc3

We hoeven onze hypotheken hier gelukkig niet van te betalen.

RUUD VERWIJK

“Ik hoop voor de kunstsector dat de schade beperkt kan worden zodat iedereen er weer bovenop komt”, aldus Tackenberg, “Fotografie heeft, denk ik, best een aardige toekomst. Ik vrees het meeste voor de podiumkunsten.” Verwijk denkt dat iedereen het beste vooruit kan plannen, omdat zich erover druk maken weinig zin heeft. “Als de mogelijkheid zich dan voordoet dat er een vaccin gevonden wordt, dan moet direct die knop om kunnen naar de reguliere optredens”, vertelt Verwijk.

Hierboven staan een aantal foto’s van de tentoonstelling ‘De Woonkamers’. Klik op de pijltjes om handmatig te navigeren.

Verantwoording dataselectie

Voor deze analyse is gebruik gemaakt van cijfers van Kunsten ’92 over de podiumkunsten in tijden van corona. Kunsten ’92 is dé belangenorganisatie voor de hele kunst-, cultuur, erfgoed- en creatieve sector, met 370 leden uit alle disciplines. Zij willen partijen samenbrengen door onderzoek en feiten te presenteren. Op basis van deze cijfers is gekeken naar de huidige financiële situatie van mensen die werken in de podiumkunsten.
Voor de data-analyse is gekeken naar cijfers van de thema’s omscholing, bezorgdheid met betrekking tot de financiële situatie en het uitstellen van producties. Met behulp van deze cijfers is berekend hoeveel procent van de gevraagden erover nadenkt om zich om te laten scholen vanwege de coronacrisis. Ook is er gekeken hoeveel procent zich zorgen maakt over de financiële situatie en hoeveel producties uitgesteld zijn tot 2021.
Voor de weergave zijn cijfers gebruikt uit een enquête die liep van 18 tot 22 juni 2020. Deze enquête is ingevuld door 1525 zzp’ers in de podiumkunsten. Alle disciplines uit de podiumkunsten zijn vertegenwoordigd. Door de hoge deelname onder muzikanten kan het onderzoek als niet volledig representatief worden gezien. Toch geeft het onderzoek een goede indicatie van de problematiek die er speelt en onderbouwt het niet alleen het interview met de muzikant, maar ook met de fotograaf.